Sputnik đã bàn thảo với Stephen Nagy, phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học International Christian, Tokyo (Nhật Bản), về một số vấn đề nóng tại châu Á hiện nay như Triều Tiên, Biển Đông và cuộc chiến thương nghiệp. Dưới đây là phần lược dịch bài phỏng vấn.
Các ngoại trưởng ASEAN đang hối thúc Mỹ và Triều Tiên đẩy mạnh quá trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Có thể mong chờ gì từ Washington và Bình Nhưỡng ở thời khắc này, xét trên việc ở Mỹ xuất hiện nhiều lời kêu gọi đòi duy trì trị nhằm vào Triều Tiên? Khả năng đột phá ở mức độ nào?
Stephen Nagy:
Có một đôi thách thức ở phía trước. Trước hết là không có sự nhất quán về định nghĩa thế nè phi hạt nhân hóa giữa Triều Tiên và Mỹ. Có vẻ như họ khá xa rời về định nghĩa đặc biệt này.
Đối với Triều Tiên, phi hạt nhân hóa đồng nghĩa với việc phi hạt nhân hóa vơ khu vực Đông Bắc Á, có nghĩ là không chỉ loại bỏ năng lực hạt nhân của Triều Tiên mà cả năng lực hạt nhân của Mỹ ở trên và xung quanh bán đảo, bao gồm cả biển Nhật Bản, cũng như Nhật Bản. Với Mỹ, phi hạt nhân hóa chỉ đơn giản là phi hạt nhân hóa Triều Tiên.
Chúng ta có một khoảng cách rất, rất lớn trong cách hiểu về phi hạt nhân hóa. thành ra, rất khó để thấy được làm thế nào hai bên có thể thống nhất và tiến hành quá trình phi hạt nhân hóa khi mà điểm bắt đầu và điểm kết thúc quá khác nhau.
Ông Mike Pompeo đã cam kết chi hàng triệu USD cho an ninh của Đông Nam Á. Vậy căn nguyên cơ bản đằng sau lợi. của Mỹ ở khu vực này là gì?
Stephen Nagy:
Quyết định này can hệ tới khái niệm mới mang tên Chiến lược Ấn Độ - yên bình Dương, trong đó Mỹ, cũng như các nước có ý kiến hao hao, gồm Nhật Bản, Australia, Ấn Độ... quan hoài tới việc đầu tư vào hạ tầng để cạnh tranh với dự án quy mô lớn "Sáng kiến Vành đai - Con đường" của Trung Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: Reuters
Ông Mike Pompeo đã tuyên bố chi khoảng 150 triệu USD vào hạ tầng, nhưng chúng ta phải hiểu rằng chừng độ Mỹ đầu tư vào khu vực này là khổng lồ - khoảng 840 tỉ USD, gần 1 nghìn tỉ USD đầu tư tư nhân vào khu vực. Điều này cho thấy dấu chân kinh tế của Mỹ ở Ấn Độ - yên bình Dương. Số tiền 150 triệu USD đại diện cho một cam kết, nhưng rất khiêm tốn.
Mỹ thích mở rộng tầm ảnh hưởng kinh tế của mình trong khu vực chuẩn y khu vực tư và mang tới những đối tác cùng chí hướng. Như vậy, họ có thể đối trọng với các dự án hạ tầng do nhà nước đầu tư của Trung Quốc trong khu vực.
Quân đội Mỹ đã nhận được chỉ thị rằng phải bẩm về hoạt động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông. Ông nghĩ gì về chỉ thị này và chúng ta có thể dự đoán gì về phản ứng của Bắc Kinh? Chúng ta biết rằng Biển Đông là một khu vực quan yếu chiến lược đối với Trung Quốc. Tôi cho rằng chỉ thị này không phải là một điều sửng sốt, phải vậy không?
Stephen Nagy:
thời điểm khá xăm. Nếu chúng ta nhìn vào những gì đã xảy ra trong năm qua, đặc biệt là từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền vào tháng 1/2017, ông đã tăng cường gây áp lực đối với Trung Quốc trên Biển Đông và các khu vực khác, đồng thời đặc biệt nhấn mạnh cái gọi là hoạt động tự do hàng hải.
Những hoạt động này đã được thực hành liền, có tức thị hoạt động tự do thi bằng lái xe a2 hàng hải trên Biển Đông lúc nào cũng diễn ra. Có ít ra hai nhóm hải quân Mỹ hiện diện ở Biển Đông mỗi ngày. Ý nghĩa của hoạt động này là nhằm đẩy lùi tuyên bố chủ quyền (trái phép) và quyền kiểm soát (trái phép) của Trung Quốc ở Biển Đông.
Chúng ta có những vấn đề khác trong khu vực. Chúng ta có Triều Tiên, Mỹ đang cố gây sức ép lên Trung Quốc và các quốc gia khác để phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Và chúng ta cũng có cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
Từ quan điểm của Trung Quốc, họ sẽ tiếp gây áp lực trong những khu vực có khả năng gây phức tạp cho những cố kỉnh của Mỹ, đặc biệt là Triều Tiên và Biển Đông.
Điều đáng kể là nó sẽ làm suy yếu năng lực ngoại giao mà Mỹ muốn dùng để gây áp lực với Trung Quốc. Điều này cũng sẽ tạo điều kiện cho Bắc Kinh hóa giải một số sức ép từ cuộc chiến thương mại.
Điều mà Trung Quốc đang rứa làm và đang nghĩ tới là: Bằng cách giảm áp lực về Triều Tiên và tăng cường hoạt động trên Biển Đông, nước này có thể tạo điều kiện để mà cả trong các cuộc đàm phán về thương mại với Mỹ.
thương mại rất quan trọng với Trung Quốc. Trung Quốc tôn trọng và ưu tiên ổn định kinh tế, ổn định an ninh khu vực để bản thân có thể duy trì tăng trưởng, giữ việc làm cho 1,4 tỉ người và bảo đảm cho từng ấy miệng ăn.
Đó là một bức tranh rất phức tạp và chúng ta sẽ còn nối thấy sức ép từ cả Trung Quốc và Mỹ khi họ giằng co nhau nhằm đạt được mục đích của mình.
Đăng nhận xét