|
|
Người dân ở những ngôi làng thuộc huyện Sanamxay hôm 24/7 tập trung trên mái nhà chờ được giải cứu sau vụ vỡ đập gây ngập lụt nặng nề. Ảnh: AFP . |
Vào buổi khuya sớm 23/7, Petchinda Chantamart, 35 tuổi, một người dân ở làng Xay Done Khong, huyện Sanamxay, tỉnh Attapeu, đông nam Lào, nghe thấy âm thanh giống như một quả bom phát nổ cách đó vài km, sau đó là tiếng động kỳ lạ, giống như một cơn gió mạnh, theo New York Times .
Và rồi theo bản năng, cô biết rằng một trong những con đập đang xây dựng gần ngôi làng của cô đã bị vỡ. Chantamart bắt đầu đập cửa hàng xóm, hối thúc họ chạy đến vùng đất cao hơn. "Nước đang đổ ập xuống", Chantamart gào lên.
Chỉ trong nửa giờ, nước lũ đã nhấn ngôi làng Xay Done Khong ngập sâu hơn 9 m và vẫn tiếp chuyện dâng cao. Chantamart và nhiều láng giềng của cô thoát khỏi trận lũ chết người nhưng nhiều người khác không may mắn như vậy. 15 người, trong đó có 9 con trẻ của làng vẫn mất tích. Chantamart chẳng thể tới báo động cho họ vào đêm xảy ra vỡ đập vì nước lũ dâng lên quá nhanh.
"Từ đáy lòng mình, tôi đích thực rất lo lắng cho họ", cô san sẻ.
Sau khi cô và hàng trăm người khác chạy tới vùng đất cao hơn, binh sĩ và quan chức địa phương đưa họ đến thị trấn Paksong, phía tây khu vực đập vỡ. Họ trú ẩn trong một nhà kho bỏ trống thường được dùng để cất giữ cà phê.
Tối 25/7, cơn mưa nặng hạt trút xuống Paksong. Bên trong nơi trú ẩn, người lớn và trẻ con hặm hụi ăn cơm gạo nếp bằng bát nhựa giữa đống xống áo và dép bẩn. Một số người ngồi trên tấm bạt màu xanh và cam được trải trên sàn bê tông, nhiều người khác nhìn vào xa xôi bằng những ánh mắt rỗng, đờ đẫn.
Một nhà ăn tạm thời được dựng lên trong bãi đậu xe có mái che của nhà kho. Chantamart cho biết cô chẳng hy vọng còn gì sót lại trong ngôi nhà và làng của cô. "Lần lượt từng ngôi nhà đều đã biến mất", cô nói.
|
|
Người dân làng Xay Done Khong tụ tập tại một nhà kho ở thị trấn Paksong sau vụ vỡ đập tối 23/7. Ảnh: Attapeu Today . |
Chantamart nói rằng cô không chắc ai chịu nghĩa vụ về sự cố nhưng chính phủ và các nhà thầu dự án thủy điện phải hành động nhiều hơn để trợ giúp các nạn nhân.
"Mọi người ở đây bị sốc, sợ hãi và đau buồn cho nhau vì những mất mát mà chúng tôi phải chịu đựng", Chantamart san sẻ, trong khi những đứa trẻ mặc quần áo tèm lem vây quanh cô.
Khoảng 70% dân số làng Xay Done Khong là người dân tộc thiểu số, mưu sinh đẵn bằng trồng lúa và cà phê. đôi khi, họ kiếm được việc làm mướn ban ngày.
Khamla Souvannasy, một quan chức ở Paksong, cho biết chính quyền địa phương đang vậy để hỗ trợ hàng trăm người đang lánh nạn ở nhà kho này. "Thời tiết là một chướng ngại. Chúng tôi đang tìm thêm những tấm nệm cho người dân nằm ngủ", ông nói, trong khi mưa lớn vẫn không ngừng trút xuống mái nhà kho. "Thảm họa đã đến rất nhanh. Không có cách nào để chuẩn bị cho điều đó nhưng chúng tôi sẽ tiếp kiến vậy".
"Mọi người ở đây đều đã mất mọi thứ, nhà cửa, vật nuôi. vớ những gì chúng tôi giữ lại được chính là mạng sống", Den Even Den, một dân cày ở làng Xay Done Khong cho biết.
Đập phụ "Saddle dam D" của dự án thủy điện tỷ đô Xe-Pian Xe-Namnoy ở huyện Sanamxay, tỉnh Attapeu, bị vỡ vào khoảng 20h tối 23/7, gây ngập 7 ngôi làng ở vùng hạ lưu.
Tại cuộc họp báo hôm 25/7, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith nói rằng 131 người vẫn mất tích và hơn 3.000 người rơi vào cảnh mất nhà cửa. Nhiều người được lực lượng cứu hộ giải cứu từ các mái nhà và thân cây.
Quan chức lãnh sự Thái ở Lào Chana Miencharoen nói rằng giới chức đã tìm thấy 26 người bỏ mạng nhưng huyện trưởng Sanamxay, Bounhome Phommasane, cho biết chỉ có một thi thể được tìm thấy. Ông cho rằng thông báo mà truyền thông địa phương và quốc tế đang đăng về số người chết đã tính cả những người được coi là đang mất tích. "Tôi không thể xác nhận họ đã chết hay còn sống. Chúng tôi chưa tìm thấy họ", Phommasane nhấn mạnh.
International Rivers, một tổ chức phi chính phủ phản đối việc xây dựng đập thủy điện ồ ạt ở Lào, cho biết đập phụ đã bị vỡ khi nước lũ từ những trận mưa lớn khiến nó bị tràn. Tổ chức này khẳng định thảm họa ở Lào cho thấy nhiều đập không được thiết kế để đối phó với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
"Các sự kiện thời tiết hà khắc và chẳng thể đoán trước đang trở thành thẳng băng hơn do biến đổi khí hậu, đặt ra mối lo ngại sâu sắc về an toàn cho hàng triệu người sống ở hạ lưu các con đập", International Rivers nói trong thông báo đăng tải trên mạng.
"Người dân không nhận được sự cảnh báo đầy đủ và tiên tiến để đảm bảo sự an toàn cho họ và gia đình. Sự cố đặt ra câu hỏi về tiêu chuẩn và an toàn cũng như khả năng chống chịu rủi ro thời tiết của các đập thủy điện ở Lào", tuyên bố nói.
Người dân Lào ngồi trên nóc nhà tránh lũ sau sự cố vỡ đập. Video: Attapeu Today .
Huyền Lê
Đăng nhận xét