Chết tỷ phú mới nổi
Từng được xem là làng tỷ phú bậc nhất ở đồng bằng Bắc Bộ, thế nhưng đến nay danh sách tỷ phú ở làng Đồng Kỵ (phường Đồng Kỵ, Từ Sơn, Bắc Ninh) cứ teo dần, người ôm nợ, người vỡ nợ...
Ông Nguyễn Quảng Dân, chủ một cơ sở sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ ở Đồng Kỵ xác nhận thông báo này. Ông bảo, ở Đồng Kỵ tỷ phú mới nổi rất nhiều, đều đi vay nhà băng nọ, ngân hàng kia về làm ăn. Những người đó còn trong tay vài tỷ đồng, tức khắc được gắn mác tỷ phú. Thế nhưng, các tỷ phú này làm ăn chộp giật một đôi năm rồi đi xuống.
"Nhiều tỷ phú "chết" vì "ôm" gỗ. chả hạn, người có trong tay 3 tỷ nhưng ôm lô gỗ 5 tỷ, có 2 tỷ nhưng ôm lô tới 6 tỷ..., vậy là phải đi vay. Nhưng giá gỗ lên xuống bất thường, đã đi vay để làm ăn, lại "ôm" gỗ lâu năm thì chỉ có nước phá sản.
Bên trong một cơ sở sản xuất đồ gỗ ở Đồng Kỵ.
Gỗ có loại xấu, loại đẹp. Gỗ đẹp giá xuống một thời kì rồi sau vẫn đứng giá, còn gỗ xấu lúc nhập cao, sau không bán được bằng giá nhập nên lỗ.
Khoảng năm 2013 trở về trước, thị trường đang lên, nhiều người phất, nhưng sau đó thị trường đảo chiều, nhiều người lúc ôm gỗ thì giá cao, đến khi bán ra giá thấp khiến lợi nhuận sụt giảm, thâm hụt cả vào vốn gốc. Lúc thị trường đi lên, người ta vay nhiều để làm cố, cứ nghĩ giá còn lên nữa, nhưng hóa ra sau giá ngày càng xuống thấp và họ không kịp bán, thế là lỗ.
Ở Đồng Kỵ 10 người hoạ may mới có 1-2 người có vốn thật, những người ấy không mất nhiều, họ có thể đợi thị trường xuống rồi lại lên. Chỉ những người trường vốn, có cơ bản từ trước như vậy mới tồn tại được bao năm nay, chỉ chết người đi vay về rồi được gắn mác tỷ phú nọ kia. Làm ăn kinh tế bị đào thải như vậy cũng là chuyện thường", ông Dân cho biết.
Một căn nguyên khác khiến tỷ phú ở Đồng Kỵ cứ rơi rụng dần, theo ông Nguyễn Quảng Dân, là do càng ngày càng nhiều địa phương dự sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ, Đồng Kỵ phải cạnh tranh nhiều hơn, trong khi khách hàng cũng yêu cầu cao hơn.
Đặc biệt, theo ông Dân, làm đồ gỗ phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường Trung Quốc, khi có đến 80% đồ gỗ ở Đồng Kỵ xuất khẩu sang Trung Quốc, chỉ có 20% phục vụ cho tiêu dùng nội địa.
Khi kinh tế Trung Quốc phát triển, người dân mua sắm nhiều, giá đồ gỗ mỹ nghệ được đẩy lên cao. Tuy nhiên, kinh tế Trung Quốc hiện kém hơn mấy năm trước, nhu chuồng tiêu dùng của người dân giảm, việc tiêu thụ cho nên chỉ nhỏ giọt.
"Bây giờ chỉ doanh nghiệp nào đi vào bản chất, mẫu mã hàng hóa làm kỹ, có uy tín mới tồn tại được, còn làm xấu, làm điêu thì chỉ có nước đóng cửa", ông Dân nói.
Mai một nghề vì máy Trung Quốc
Không chỉ có danh sách tỷ phú ở Đồng Kỵ teo tóp dần, ngay cả nghề gỗ vốn làm nên thương hiệu của Đồng Kỵ cũng đang có nguy cơ bị mai một dần.
Theo ông Nguyễn Quảng Dân, hiện các doanh nghiệp, xưởng gỗ mỹ nghệ đều sử dụng đốn máy chế biến gỗ của Trung Quốc đại lục, Đài Loan (Trung Quốc).
"Làm máy có độ chính thi bằng lái xe máy a1 xác hơn, đặc biệt, nếu đục chi tiết nhỏ thì đục máy đẹp hơn. Chưa kể, nếu làm thì một tháng hoạ chăng mới được dăm sản phẩm, trong khi làm máy được khoảng 10 sản phẩm, năng suất cao hơn nhiều.
Ở Đồng Kỵ hiện nay ít người theo nghề đục bởi công ăn việc làm khó khăn, chỉ có người tay nghề cao mới tồn tại được, còn người trung bình chỉ có nước chuyển nghề khác nên thợ mới không có mấy. Thợ ở đây bỏ đi làm công ty nhiều, nghề gỗ rồi sẽ mai một", ông Dân san sớt.
Một điều khiến ông chủ cơ sở đồ gỗ mỹ nghệ lo âu nữa là có hiện tượng thương gia Trung Quốc sang Đồng Kỵ thuê đất làm xưởng, mua gỗ, thuê người dân Đồng Kỵ đóng đồ rồi mang về nước.
"Họ vừa đưa cả công nhân Trung Quốc sang, vừa thuê người Việt làm. Lương công nhân Trung Quốc tính ra được trả 40-50 triệu đồng/tháng do giá lao động Trung Quốc cao hơn người Việt.
Thông thường, phần đầu vào như giao tiếp, mua gỗ... sẽ do người Việt đảm nhận, còn máy móc, kiểm soát đầu ra do người Trung Quốc làm. Cũng có người tồn tại được, có người phải chuyển bán máy móc", ông Nguyễn Quảng Dân cho biết.
Hiện cơ sở gỗ mỹ nghệ của ông Dân và nhiều cơ sở khác ở Đồng Kỵ chỉ hoạt động cầm chừng. Theo ông Dân, làm gỗ đòi hỏi vốn nhiều, không phải đi vay mấy, mua gỗ về khách Trung Quốc sang đặt cái gì làm cái nấy thì được giá, còn làm trôi nổi theo thị trường khách trả rất rẻ, không cẩn thận doanh nghiệp chỉ có lỗ.
Ông Vũ Quốc Vương, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ Đồng Kỵ cho biết, tình trạng hiu quạnh ở làng nghệ Đồng Kỵ trong vài năm tới sẽ còn bi đát hơn nếu các doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ không đổi thay.
Các doanh nghiệp ở Đồng Kỵ đang lên kế hoạch thành lập cụm công nghiệp mới với quy mô 50 ha tại thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh nhằm góp phần thúc đẩy sản xuất của các cơ sở kinh dinh gỗ nhỏ lẻ trên địa bàn phường Đồng Kỵ quy tụ thành khu tụ tập; giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, cùng với định hướng phát triển tại các thị trường xuất khẩu khác như khu vực Đông Nam Á…, cũng như cải tiến kiểu dáng để hướng tới các thị trường xuất khẩu khác ổn định và giữ vững thị phần trong nước.
Đáng lưu ý, theo ông Vương, các thị trường khó tính khó nết như EU, Mỹ... đều yêu cầu xuất xứ cội nguồn gỗ. Khi thành lập cụm công nghiệp, sinh sản tập hợp, các doanh nghiệp phải cam kết dùng gỗ hợp pháp. Trong khi đó, trước nay, phần đông thị phần xuất khẩu gỗ quý hiếm được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Theo
Thành Luân
Đất Việt
Đăng nhận xét