Khoảng 90% trường hợp viêm môi ánh sáng (actinic cheilitis) là ở môi dưới. Các dấu hiệu thường gặp của viêm môi ánh sáng bao gồm: Khô hết thảy da môi dai dẳng, có mảng vảy hoặc vết loét tổn thương, có các lớp khô vảy bong trên môi, bờ phân chia giữa môi dưới và vùng da xung quanh có xu hướng mất hoặc không rõ rệt, có tình trạng viêm, đau hoặc nứt nẻ môi rộng khắp môi, nứt sâu, lâu ngày.
nguyên cớ
Viêm môi ánh sáng do ngay tiếp xúc với ánh sáng kim ô mạnh hoặc thời tiết cực đoan. Nam giới trưởng thành có nhiều khả năng bị mắc bệnh hơn. Bệnh còn có tên là bệnh môi của thủy thủ, môi của nông dân, do đây là những nghề hay bị phơi nhiễm ánh sáng kim ô nhất nên tỷ lệ mắc bệnh này nhiều nhất. Do biểu mô môi ít sắc tố hơn và mỏng hơn lớp ngoài của da mặt làm cho nó dễ bị tổn thương nhiều hơn bởi tia cực tím của ác vàng. xúc tiếp quá nhiều hoặc lâu dài với tia UV-B sóng ngắn, một loại tia cực tím phát hiện trong ánh sáng màng tang, có thể làm thương tổn DNA tế bào môi và gây ra những bất thường. Một số nguyên tố nguy cơ đối với tình trạng này là:
Phơi nắng: Môi thẳng tắp bị phơi nắng. Phơi nắng nhiều tới mức làm cháy các tế bào da và làm tăng khả năng đột biến tế bào.
Giới tính: Nam giới mắc bệnh này cao gấp ba lần so với nữ giới.
Da trắng: đa số những người bị viêm da ánh sáng đều có làn da trắng hoặc sáng. Tỉ lệ mắc rất cao ở những người bạch tạng hoặc những người có rối mù màu tố da.
Môi trường: Sống và làm việc trong môi trường nhiệt đới, cận nhiệt đới hoặc sa mạc tăng cường tiếp xúc với tia cực tím.
Các công việc liên quan đến việc ở ngoài trời: Việc làm hoặc thị hiếu đòi hỏi phải ở ngoài trời dưới ánh mặt trời làm tăng nguy cơ bị phơi nắng. Các viên chức cứu hộ, công nhân xây dựng, người đi bộ đường dài, vận động viên chạy marathon, dân cày và thủy thủ có thể có nguy cơ phát triển viêm môi ánh sáng cao hơn.
Tuổi: thường nhật kết quả của tổn thương da mạn tính là lâu dài, điều kiện cốt ảnh hưởng đến người lớn.
Hút thuốc: Hút thuốc lá hoặc nhai trầu có thể làm yếu mô môi và làm cho nó dễ bị thương tổn do ánh nắng dữ.
Uống nhiều rượu. Nhiễm HPV, virut gây ra mụn cóc.
Các rối loạn về miễn nhiễm hoặc thuốc ức chế miễn nhiễm: Thuốc làm suy yếu và ức chế hệ miễn dịch thường làm tăng nguy cơ thương tổn do ánh nắng quạ.
Biến chứng có thể xảy ra
Ngoài các triệu chứng và đổi thay dạng hình thể chất, viêm môi ánh sáng cũng làm tăng nguy cơ phát triển các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hơn. Viêm môi ánh sáng được xem là tiền ung thư da . ước lượng từ 10-20% trường hợp viêm môi ánh sáng dẫn đến ung thư ác tính trong vòng 20 năm sau chẩn đoán. Ngoài ra, 15-35% là ung thư do viêm môi ánh sáng lây lan sang các mô khác. Các biến chứng tiềm ẩn của viêm môi ánh sáng bao gồm: ung thư biểu mô tế bào vảy lấn chiếm, ung thư tế bào vảy khu trú hoặc bệnh Bowen.
Điều trị, đề phòng thế nào?
hồ hết các trường hợp viêm môi ánh sáng đều có thể được điều trị bằng chất làm ẩm, uống nhiều nước và tránh ánh nắng màng tang. Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng thi bằng lái xe máy a1 ác vàng thường là phần quan yếu nhất của điều trị. Đối với trường hợp cấp tính, các vết thương có thể lành lại sau khi tuân điều trị trong vài ngày hoặc vài tuần.
Đối với các trường hợp mạn tính, có thể mất vài tháng để các triệu chứng biến mất. Thuốc dùng điều trị viêm môi ánh sáng cần được kê bởi thầy thuốc da liễu sau khi thăm khám.
Trong trường hợp nặng, các mô bị ảnh hưởng có thể cần được điều trị bằng laser, electrocautery (dòng điện được dùng để loại bỏ các miếng da vảy bất thường).
Tránh phơi nắng quá nhiều hoặc lâu mà không được bảo vệ là cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm môi ánh sáng. Dùng kem chống nắng cho mặt, chớ quên bôi cho môi. dùng son dưỡng môi hoặc kem dưỡng ẩm có chỉ số chống nắng, ngay cả ngày, đặc biệt là khi dưới ánh nắng ác vàng. Đội mũ rộng vành, dùng khẩu trang khi ra ngoài trời nắng.
Ngoài ra để giảm nguy cơ phát triển viêm môi ánh sáng và ung thư bao gồm: Ngừng hút thuốc lá, tránh uống rượu quá mức, tránh những loại kem, sữa rửa mặt và thuốc làm mỏng da. cẩn trọng chống ánh nắng quạ khi dùng thuốc ức chế miễn nhiễm hoặc chống viêm.
Bất cứ ai có triệu chứng viêm môi ánh sáng đều nên đi khám để điều trị, ngừa biến chứng. Viêm môi ánh sáng thường là tương đối vô hại, nhưng chớ chủ quan. Khi thấy môi khô thường xuyên, có một vết loét trên môi mãi không lành, liên tục bong vảy da khô, đau nhức quá mức, có thể là dấu hiệu cảnh báo của ung thư da, cần lưu ý.
BS. Lê Thùy Dương
Đăng nhận xét